พระบรมศาสดาทรงปรารภภิกษุผู้สละความเพียรรูปหนึ่งให้เป็นเหตุ ก็แต่เรื่องราวอันพิสดารในจูฬชนกชาดกนี้ จักมีแจ้งในมหาชนกชาดกข้างหน้า ส่วนในที่นี้มีแต่เนื้อความโดยย่อ ได้แสดงผลของความพากเพียรไว้โดยวาระพระบาลีเป็นคาถาว่า

วายเมเถว   ปุริโส      น   นิพฺพินฺเทยฺย   ปณฺฑิโต

ปสฺสามิ   โวหํ  อตฺตานํ       อุทกา   ถลมุพฺภตนฺติ

        แปลว่า บุรุษควรพากเพียรให้ได้ บัณฑิตไม่ควรเบื่อหน่ายต่อความเพียร เราเห็นตัวของเราเป็นตัวอย่าง คือเราถึงจะถูกระลอกซัดอยู่กลางมหาสมุทร ก็ยังข้ามขึ้นจากมหาสมุทรได้ด้วยความเพียร ดังนี้ เมื่อสมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงเรื่องนี้จบลงแล้ว ภิกษุผู้ละความเพียรนั้นก็ได้สำเร็จพระอรหัตผล บุคคลที่กล่าวในชาดกอันมีนามว่าพระเจ้าชนกนั้น ครั้นต่อมาก็ได้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าของเรานี้ ขอให้ท่านทั้งหลายจำไว้เถิดว่า อันความเพียรพยายามย่อมทำให้ข้ามพ้นกองทุกข์ได้ ถึงจะตกอยู่ในท่ามกลางทะเลหลวง ก็จะล่วงพ้นมาได้ เหมือนอย่างเรื่องพระเจ้ามหาชนกที่ยกมาแสดงโดยย่อนี้

บุรุษผู้เป็นบัณฑิตพึงพยายามไปกว่าประโยชน์จะสำเร็จ

ไม่ควรท้อถอย ดูเราขึ้นจากน้ำสู่บกได้เป็นตัวอย่างเถิดฺ

จูฬชนกชาดกจบ.